W dniu 16.12.2014 r. Komisja Nadzoru Finansowego wydała wytyczne dla zakładów ubezpieczeń w przedmiocie likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych. Wskazane wytyczne dotyczą także kwestii zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.
Przyjęcie przez KNF omawianych wytycznych stanowiło reakcję na zaobserwowane nieprawidłowe praktyki zakładów ubezpieczeń, w tym m.in. nieterminowe wypłacanie świadczeń, wypłacanie świadczeń w zaniżonej wysokości, niedopełnianie obowiązków informacyjnych w toku likwidacji szkód czy też inne przypadki wadliwej organizacji procesu likwidacji szkód.
Zgodnie z analizowanymi wytycznymi, odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu, w szczególności niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego (Wytyczna nr 20).
Uszczegóławiając wskazany powyżej standard postępowania KNF wskazała, że zakład ubezpieczeń powinien każdy przypadek zgłoszenia roszczenia o zwrot poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego rozpatrywać indywidualnie, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności danej sprawy. Komisja podkreśliła także, że wypłata odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego nie powinna być przez ubezpieczycieli uzależniana od faktu prowadzenia przez poszkodowanego działalności gospodarczej, jak również od niemożności korzystania przez poszkodowanego ze środków komunikacji publicznej. KNF wskazała również, że nie można uzależniać wypłaty odszkodowania od wykazania, że brak zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego, wykorzystywanego przez poszkodowanego do celów prywatnych, spowodowałby poniesienie przez niego szkody majątkowej.
Zgodnie z analizowanymi wytycznymi, zwrotowi podlegają celowe i ekonomicznie zasadne koszty najmu pojazdu zastępczego. W kwestii okresu, za jaki zakład ubezpieczeń powinien dokonać zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, Komisja Nadzoru Finansowego wskazała, że zakład ubezpieczeń powinien uwzględnić czas najmu pojazdu zastępczego, który w konkretnym stanie faktycznym niezbędny jest do naprawy uszkodzonego pojazdu albo do zakupu przez poszkodowanego nowego pojazdu. KNF wskazała przy tym, że zakład ubezpieczeń nie powinien wyznaczać automatycznie zakresu czasowego odpowiedzialności z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, w szczególności ograniczać tego zakresu czasowego do tzw. czasu technologicznej naprawy (obejmującego wyłącznie teoretycznie przyjętą sumę roboczogodzin potrzebną do naprawy pojazdu), pomijając tym samym inne obiektywne czynniki wpływające na okres niemożności korzystania z własnego pojazdu przez poszkodowanego.
Warto również zaznaczyć, iż zgodnie z wytycznymi Komisja Nadzoru Finansowego, zakład ubezpieczeń może dokonać pomniejszenia odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego o nieponiesione przez poszkodowanego koszty eksploatacji własnego pojazdu (w tym w szczególności koszty paliwa, ogumienia). Wskazane pomniejszenie powinno być jednak oparte na jasnych i zindywidualizowanych zasadach (niedopuszczalne jest stosowanie potrąceń w formie nieuzasadnionych szczegółowo ryczałtów lub innych arbitralnie ustalonych korekt).
Podsumowując stwierdzić należy, że omówione powyżej wytyczne Komisji Nadzoru Finansowego, zbieżne są z ugruntowaną linią orzeczniczą, zgodnie z którą odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego, także niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego (tak uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17.11.2011 r., sygn. akt: III CZP 5/11).