Podejmując decyzję o skierowaniu sprawy na drogę postępowania sądowego należy pamiętać, że pozew, to pismo inicjujące proces, którego konieczne elementy formalne wynikają wprost z obowiązujących przepisów, a ich niedochowanie może spowodować, że pozew będzie nieskuteczny. Tym samym, przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego trzeba zapoznać się przede wszystkim z odpowiednimi przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, które pokrótce zostaną omówione w niniejszym artykule.
Rzecz podstawowa – pozew musi zawierać oznaczenie Sądu, do którego jest kierowany. Nadto, inicjujący proces – powód będący osobą fizyczną powinien wskazać swoje imię, nazwisko oraz PESEL lub NIP i adres pod którym będzie odbierał korespondencję w sprawie. Gdy natomiast powodem jest inny podmiot (np.: spółka): nazwę, NIP lub numer w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz adres pod jaki mają być doręczane dalsze pisma. Z pozwu musi wynikać tak samo jasno i wyraźnie oznaczenie przeciwnika procesowego – pozwanego i jego adres dla doręczeń. Jeżeli powód jest reprezentowany przez radcę prawnego lub adwokata – także jego oznaczenie zawarte jest w pozwie i wtedy Sąd korespondencję w sprawie doręcza na adres pełnomocnika.
Żądanie pozwu i dowody oraz opłata sądowa
Z treści pozwu musi wynikać wprost żądanie, jakiego powód domaga się od pozwanego w związku z procesem. Przykładowo, jeżeli jest to oznaczona kwota pieniężna – należy wskazać jej wysokość i dodatkowo, jeżeli pozwany już opóźnia się z jej zapłatą (a tak jest przecież najczęściej) należy także żądać od pozwanego odsetek za opóźnienie w zapłacie. Powód musi także zaprezentować Sądowi w pozwie tytułem czego domaga się określonego pozwem żądania. W tym celu trzeba zwięźle przedstawić opis stanu faktycznego sprawy oraz dowody na poparcie okoliczności z niego wynikających, które są w sprawie istotne. Przykładowo:
- jeżeli dowodami są konkretne dokumenty – należy je załączyć do pozwu,
- jeżeli dowodem mają być zeznania świadka – należy wskazać jego imię, nazwisko i adres, a jeżeli nie są one powodowi znane – wyjaśnić Sądowi dlaczego (np.: dane świadka mogą być w wyłącznym posiadaniu pozwanego),
- jeżeli w sprawie konieczne jest uzyskanie wiadomości specjalnych z jakiejś dziedziny – należy to w pozwie wskazać i zawnioskować o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w tym zakresie (np.: w zakresie kalkulacji kosztów naprawy pojazdu).
W sprawach cywilnych obwiązuje zasada tzw. „prekluzji procesowej”, zgodnie z którą już na etapie składania pozwu należy przedstawić Sądowi wszelkie znane twierdzenia i dowody pod rygorem utraty możliwości ich wskazywania na późniejszym etapie sporu. Do pozwu należy także załączyć potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej, której wysokość jest zależna od rodzaju i wartości przedmiotu sporu (w sprawach o zapłatę jest to najczęściej 5% żądanej pozwem kwoty, a więcej o opłatach sądowych można dowiedzieć się z artykułu Koszty sprawy sądowej).
Złożenie pozwu do Sądu wraz z odpowiednią ilością odpisów
Po przygotowaniu i własnoręcznym podpisaniu pozwu przez powoda oraz skompletowaniu załączników należy sporządzić tyle jego dodatkowych odpisów, ilu jest pozwanych w sprawie. Przykładowo, jeżeli jest dwóch pozwanych – pozew do Sądu należy złożyć w trzech egzemplarzach (jeden dla Sądu i po jednym dla każdego pozwanego). Pozew wraz z odpisami należy złożyć w biurze podawczym Sądu lub wysłać listem poleconym.