AUTOR: Anna Sekura
DATA: 18.05.2015
KATEGORIA: Odmowa wypłaty
Gdy zawieramy umowę ubezpieczenia AC wydaje nam się, że bez względu na okoliczności kradzieży lub uszkodzenia pojazdu dostaniemy należne odszkodowanie. Istnieją jednak sytuacje, w których zapłata składki nie zapewnia ochrony ubezpieczeniowej.
- Awaria
Ubezpieczyciel nie zapłaci odszkodowania, jeśli szkoda powstała na skutek awarii wywołanej przyczyną tkwiącą wewnątrz pojazdu. Chodzi tu zarówno o awarie pochodzenia mechanicznego, elektronicznego (w tym awarie alarmu montowanego fabrycznie i niefabrycznie), jak i hydraulicznego. Kiedy więc auto stoczy się na nierównym parkingu, ponieważ nie zadziałał hamulec ręczny, albo wystąpi w nim wada zawieszenia lub zespołu napędowego uniemożliwiająca dalszą jazdę, nie dostaniemy odszkodowania.
- Samozapłon
Ubezpieczenie AC nie pokryje też szkód spowodowanych samozapłonem, do którego dochodzi najczęściej wskutek zwarcia instalacji elektrycznej w pojeździe. Zakłady ubezpieczeń tłumaczą to wyłączenie podobnie jak awarię, powołując się na brak przyczyny zewnętrznej i samoistny charakter uszkodzenia. Trzeba pamiętać, że to ubezpieczyciel musi w takim przypadku udowodnić zarówno miejsce powstania pożaru, jak i jego przyczynę. Z reguły jest do tego niezbędna opinia wykwalifikowanego rzeczoznawcy.
- Nielegalne pochodzenie pojazdu
Z odmową wypłaty odszkodowania spotkamy się też w razie nieudowodnienia pochodzenia pojazdu. Ma to znaczenie przy kradzieży aut, które były sprowadzane z zagranicy. Po wystąpieniu takiej szkody ubezpieczyciel z reguły żąda dokumentów potwierdzających w jaki sposób pojazd znalazł się w posiadaniu ubezpieczonego, w tym zwłaszcza bada czy nabycie auta od zagranicznego właściciela było zgodne z prawem, a dane pojazdu wskazane w umowie sprzedaży pokrywają się z danymi zawartymi w umowie ubezpieczenia. W razie stwierdzenia jakichkolwiek niezgodności, trzeba liczyć się z wyłączeniem szkody spod ochrony ubezpieczeniowej.
- Rozruchy, zamieszki i strajki
Ubezpieczenie AC nie obejmie też szkód powstałych na skutek działań wojennych, rozruchów, zamieszek, a także uczestnictwa w akcjach protestacyjnych czy blokadach dróg. Ubezpieczyciele uważają takie zdarzenia za przypadki podwyższonego ryzyka, dla których nie jest wystarczające wykupienie standardowej ochrony ubezpieczeniowej. Trzeba jednak podkreślić, że chodzi tu o czynny udział w strajkach, a nie tylko przypadkowe pozostawienie auta w miejscu, w którym następnie doszło do zamieszek. W tym drugim przypadku ubezpieczyciel nie może odmówić wypłaty odszkodowania.
- Przywłaszczenie pojazdu
Odszkodowania nie dostaniemy także w razie kradzieży pojazdu przez osobę, której uprzednio dobrowolnie przekazaliśmy kluczyki do pojazdu (przywłaszczenie). Przyczyną odmowy jest tutaj brak losowości wypadku ubezpieczeniowego. Ubezpieczyciele wychodzą z założenia, że skoro powierzyliśmy auto komuś innemu, powinniśmy ponieść skutki jego nielojalnego zachowania. Co ważne, wyłączenie to nie znajdzie zastosowania jeśli powierzenie kluczyków zostało wymuszone groźbą lub przemocą.
- Pozostawienie w pojeździe dokumentów lub kluczyków
Typową przyczyną odmowy wypłaty odszkodowania z autocasco jest też nieprzedłożenie ubezpieczycielowi po szkodzie kompletu dokumentów lub kluczyków. Jeśli auto zostanie skradzione razem z tymi przedmiotami, uważa się to za rażące niedbalstwo ubezpieczonego. Nie zawsze jest to jednak słuszne stanowisko – w wyroku z dnia 17.12.1998 r. (I CKN 941/97) Sąd Najwyższy wskazał, że zuchwała kradzież dokonana w sytuacji, gdy właściciel tylko na chwilę opuścił pojazd pozostawiając w nim kluczyki, jest objęta ubezpieczeniem autocasco, mimo braku odpowiedniego zabezpieczenia samochodu.
- Szkody eksploatacyjne
Ubezpieczyciel nie zapłaci odszkodowania również w razie tzw. szkód eksploatacyjnych, czyli wywołanych nadmiernym zużyciem podzespołów pojazdu, bądź też oddziaływaniem na pojazd długotrwale czynników zewnętrznych. Chodzi tu o skutki korozji, zawilgocenia, pleśni, a także uszkodzenia lub zniszczenia ogumienia, chyba że opony zniszczyły się jednocześnie z uszkodzeniem innych części pojazdu. W tym przypadku również kluczowa jest opinia rzeczoznawcy, który wskaże na powypadkowy lub samoistny charakter uszkodzeń.
- Brak zadeklarowanych zabezpieczeń przeciwkradzieżowych
Kolejnym powodem nieuwzględnienia roszczeń jest złożenie przez ubezpieczonego błędnej deklaracji co do posiadanych w pojeździe zabezpieczeń przeciwkradzieżowych. Z reguły ubezpieczyciele podpisując umowę wymagają co najmniej elektronicznej blokady uruchomienia silnika (immobilizer). Jednocześnie bardzo rzadko weryfikują to w drodze specjalistycznych oględzin. Jeśli we wniosku ubezpieczeniowym wskazano na istnienie takich zabezpieczeń, a po kradzieży okazuje się, że pojazd nie miał fabrycznego immobilizera, ubezpieczyciel wydaje decyzję o odmowie wypłaty odszkodowania. Nie zawsze jest to jednak słuszne stanowisko – zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Lublinie (sygn. I ACa 700/07), nie można obciążać ubezpieczonego negatywnymi skutkami błędnego przekonania, że pojazd był fabrycznie wyposażony w immobilizer, skoro w takim samym błędzie działał agent ubezpieczyciela.
- Niezgodna ilość i rodzaj kluczyków
Przyczyną odmowy wypłaty odszkodowania jest też złożenie błędnej deklaracji co do ilości i rodzaju kluczyków do pojazdu, w posiadaniu których znajduje się ubezpieczony. Chodzi tu o przypadki, gdy we wniosku ubezpieczeniowym zawarto informację np. o tylko jednym oryginalnym kluczyku, a następnie po kradzieży okazuje się, że przedstawiony ubezpieczycielowi kluczyk jednak nie jest oryginalny albo nie nosi śladów użytkowania. Zdaniem ubezpieczycieli, powyższe stwarza domniemanie zagubienia oryginalnego kluczyka i niepowiadomienia o tym ubezpieczyciela oraz dorobienia dodatkowego w trakcie trwania ochrony ubezpieczeniowej. Aby wykazać zasadność odmowy, ubezpieczyciel powinien w takiej sytuacji przeprowadzić specjalistyczne badania mechanoskopijne.
- Zakres terytorialny
Ubezpieczenie autocasco posiada też ograniczenia terytorialne, z czego nie zdaje sobie sprawy wielu ubezpieczonych. Większość ubezpieczeń dostępnych na polskim rynku dotyczy szkód powstałych na terytorium Polski oraz pozostałych krajów Europy. Nie mieszczą się tu jednak wszystkie kraje – kradzież auta na terenie Rosji, Białorusi, Ukrainy czy Mołdawii spowoduje, że nie dostaniemy odszkodowania. Ubezpieczyciele tłumaczą to wyłączenie wyższym ryzykiem spowodowania szkody (a zwłaszcza kradzieży) w tych częściach Europy.
Podsumowując, katalog możliwych wyłączeń odpowiedzialności w umowie AC jest bardzo szeroki, dlatego też należy uważnie czytać OWU przed zawarciem takiego ubezpieczenia. Trzeba też zwracać uwagę na dane, jakie podajemy we wniosku ubezpieczeniowym. Czasem nawet drobne zaniedbanie może poskutkować odmową wypłaty odszkodowania i długotrwałym sporem z ubezpieczycielem.
