AUTOR: Jagoda Kina
DATA: 18.02.2022
KATEGORIA: Prawnik radzi
Nie ma wątpliwości, że skutkiem wielu wypadków komunikacyjnych jest zanieczyszczenie, a często też uszkodzenie jezdni, co rodzi koszty związane z uprzątnięciem drogi. Zagadnienie związane z tym, kto powinien pokryć powstałe koszty wywołało wątpliwości w strukturach sądów powszechnych. Wszelkie rozbieżności w tym zakresie rozstrzygnął Sąd Najwyższy, podejmując uchwałę z dnia 20 stycznia 2022 r., w której wskazano, że „Sprawca wypadku drogowego i ubezpieczyciel, z którym sprawca wypadku jest związany umową ubezpieczenia OC, odpowiadają wobec zarządcy drogi za szkodę spowodowaną zanieczyszczeniami jezdni płynami silnikowymi”
Dotychczasowa linia orzecznicza
Do tej pory stanowiska sądów powszechnych nie były zgodne. Jedne wyroki obarczały odpowiedzialnością odszkodowawczą sprawców inne zarządców drogi, na której doszło do zdarzenia. To drugie stanowisko spotkało się z dezaprobatą środowiska prawniczego. Sądy bowiem uzależniały odpowiedzialność cywilną zarządców dróg od posiadania pieniędzy koniecznych do realizacji zadań własnych. Przede wszystkim to, że obowiązkiem zarządcy drogi jest dbanie o stan nawierzchni, nie może automatycznie oznaczać, iż nie może dochodzić odszkodowania za pracę, którą musiał wykonać wskutek wypadku, a więc za szkodę, którą poniósł.
Zagadnienie trafiło do SN
Spór w tym zakresie postanowił przeciąć Sąd Okręgowy w Opolu, który rozpatrując apelację ubezpieczyciela od wyroku Sądu I instancji zasądzającego od pozwanego towarzystwa kwotę kilku tysięcy złotych powziął wątpliwości, jaki podmiot winien ponieść te koszty: zarządca drogi czy sprawca wypadku. W związku z powyższym SO skierował do Sądu Najwyższego pytanie prawne: „czy sprawca wypadku komunikacyjnego i jego zakład ubezpieczeń odpowiadają za szkodę wyrządzoną zarządcy drogi przez zanieczyszczenie jezdni płynami silnikowymi ?”
Jak wskazywał w pytaniu Sąd Okręgowy „Przedstawione zagadnienie prawne ma duże znaczenie dla praktyki sądowej, a jego rozstrzygnięcie może wpłynąć na liczbę spraw kierowanych do sądów”. W odpowiedzi Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 stycznia 2022 r. podjął uchwałę o następującej treści:
„Sprawca wypadku komunikacyjnego i zakład ubezpieczeń, z którym sprawca wypadku jest związany umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tych pojazdów, odpowiadają wobec zarządcy drogi za szkodę spowodowaną zanieczyszczeniami drogi płynami silnikowymi” (sygn. akt III CZP 9/22, wcześniej III CZP 93/20).
Komentarz prawnika
Sąd Najwyższy dokonał prawidłowej i trafnej oceny, uznając, że to właśnie sprawca wypadku winien ponieść wszelkie skutki zdarzenia, ujmowane szeroko, nie dotyczące wyłącznie odpowiedzialności wobec pozostałych uczestników kolizji. Przede wszystkim należy podkreślić, że literalna treść art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych stanowi przecież, iż ubezpieczyciel odpowiada za szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu, której następstwem jest uszkodzenie mienia, przez co również należy rozumieć zniszczenie infrastruktury drogowej.
