Odszkodowanie dopiero po zakończeniu postępowania karnego?

W ostatnim czasie ponownie otrzymałam od ubezpieczyciela decyzję o „zawieszeniu postępowania i odmowie wypłaty odszkodowania” z uwagi na fakt, że postępowanie w sprawie okoliczności i przyczyn wypadku prowadzone przed sądem karnym nie zostało jeszcze zakończone. Jest to częsta praktyka ubezpieczycieli, stąd rodzi się pytanie, czy ubezpieczyciele postępują zgodnie z prawem?

Foto: succo / hammer-611582_1280

Termin na wypłatę odszkodowania

Jak już wskazywaliśmy w artykule pt. Kiedy należy spodziewać się wypłaty odszkodowania, przepisy powszechnie obowiązującego prawa wyznaczają ubezpieczycielowi 30-dniowy termin na przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego i wypłacenie na rzecz poszkodowanego odszkodowania. Termin ten może ulec wydłużeniu maksymalnie do 90 dni, ale z uwagi na fakt, że jest to wyjątek od zasady, wydłużenie to można stosować jedynie w szczególnie uzasadnionych okolicznościach.

Czy postępowanie karne uzasadnia „zawieszenie” ubezpieczeniowego postępowania likwidacyjnego?

Ubezpieczyciel zobowiązany jest do prowadzenia postępowania likwidacyjnego z należytą starannością. Jako profesjonalista dysponujący wyspecjalizowaną kadrą, w tym posiadający możliwość skorzystania z pomocy rzeczoznawców posiadających wiedzę specjalną, co do zasady ma możliwość wyjaśnienia wszystkich okoliczności, w tym przede wszystkim ustalenia osoby odpowiedzialnej za powstanie szkody. Żaden z przepisów prawa nie uzależnia możliwości wyjaśnienia okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności sprawcy wypadku i ubezpieczyciela od zakończenia postępowania karnego. Ubezpieczyciel nie może zatem biernie oczekiwać na wynik prowadzonego postępowania karnego, lecz powinien dokonać ustalenia wszelkich okoliczności, zgodnie z jego możliwościami. Powyższe znajduje uzasadnienie w jednolitym stanowisku prezentowanym przez sądy powszechne oraz przez Sąd Najwyższy. Sąd Najwyższy wprost wskazał, że przepisy prawa nie upoważniają ubezpieczyciela do zaniechania prowadzenia postępowania likwidacyjnego do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego dotyczącego wypadku komunikacyjnego, w którym uczestniczył kierowca mający ubezpieczoną odpowiedzialność cywilną (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.01.2000 r., sygn. akt: III CKN 1105/99; tak też Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 19.03.2014 r., sygn. akt: I ACa 1227/13).

Konsekwencje wydłużania postępowania

Bezzasadna odmowa wypłacenia na rzecz poszkodowanego odszkodowania w terminie, wiąże się z tym, że ubezpieczyciel popada w opóźnienie z wypłatą odszkodowania. W związku z tym zobowiązany jest do wypłaty nie tylko odszkodowania, ale również odsetek za opóźnienie. Jeżeli bowiem ubezpieczyciel dysponował lub przy zachowaniu należytej staranności mógł dysponować danymi umożliwiającymi mu ustalenie osoby odpowiedzialnej za szkodę, wstrzymywanie się z zajęciem stanowiska należy uznać za nieuzasadnione.

Praktyka ubezpieczycieli

Niestety pomimo wyżej przedstawionego stanowiska sądów, które można uznać za ugruntowane i jednolite, ubezpieczyciele bezzasadnie przedłużają postępowanie i zwlekają z wydaniem decyzji do dnia zakończenia postępowania karnego.