Ubezpieczyciel może na podstawie przeprowadzonych przez siebie ekspertyz i wyliczeń uznać, że naprawa pojazdu po szkodzie jest nieopłacalna lub niemożliwa. Wtedy odmawia pokrycia kosztów naprawy uznając, że zaistniała „szkoda całkowita”. Określenie to powstało w praktyce ubezpieczeniowej i dotyczy zarówno szkód likwidowanych przez ubezpieczycieli w ramach ubezpieczeń OC, jak i AC.
W zależności od rodzaju ubezpieczenia na podstawie którego żąda się wypłaty odszkodowania, reguły rządzące kwalifikowaniem szkody jako „całkowitej” są różne. Otóż, jeżeli podstawę żądania odszkodowania stanowi umowa ubezpieczenia OC, ubezpieczyciel tylko wtedy powinien kwalifikować szkodę jako „całkowitą”, gdy auto nie nadaje się do naprawy lub wysokość jej kosztów znacznie przewyższa wartość pojazdu w stanie sprzed szkody. Warto zapoznać się ze swego rodzaju definicją szkody całkowitej z OC sformułowaną w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 20.02.2002 r. (V CKN 903/00). Sąd w dość obszerny i jasny sposób wyjaśnił w tym orzeczeniu zasady, jakie powinny być stosowane przy ocenie, czy w danej sprawie miała miejsce „szkoda całkowita” w zakresie ubezpieczeń OC. W wypadku umów ubezpieczenia autocasco „szkoda całkowita” jest zawsze zdefiniowana w treści umowy ubezpieczenia – w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). W praktyce, w przypadku ubezpieczeń autocasco, najczęściej próg opłacalności naprawy jest określony na poziomie 70% (spotyka się poziomy od 60% do 80%). Jeżeli więc koszt naprawy pojazdu przekracza 70% jego wartości w stanie nieuszkodzonym, to szkoda ustalana jest jako „całkowita”.
Jak wyliczyć odszkodowanie ?
Zarówno przy ubezpieczeniu OC, jak i AC, w razie zaistnienia „szkody całkowitej” zakład ubezpieczeń wylicza wartość odszkodowania jako różnicę pomiędzy wartością pojazdu przed szkodą a jego wartością po szkodzie („wraku”) i – przy ubezpieczeniu autocasco – z uwzględnieniem OWU. Ustalenia dokonane przez zakład ubezpieczeń i to zarówno w zakresie przyjęcia „szkody całkowitej” w ogóle, jak i wysokości przyznanego odszkodowania w ramach OC lub AC, nie mają ostatecznego charakteru i mogą zostać podważone przez poszkodowanego. O prawidłowej decyzji w tym zakresie decyduje szereg czynników, których występowanie jest uzależnione od konkretnego przypadku. Przykładowo chodzi o sposób wyliczenia kosztów potencjalnej „nieopłacalnej” naprawy przez ubezpieczyciela, czy też sposób wyceny auta przed i po szkodzie. Każdy z tych czynników został szczegółowo omówiony w odrębnych artykułach na łamach niniejszego portalu.