Zarządca drogi ma zapewnić bezpieczeństwo na drodze
Ustawa o drogach publicznych nakłada na zarządcę drogi obowiązek utrzymywania nawierzchni drogi w należytym stanie. Dodatkowe obowiązki, tj. m.in. obowiązek odśnieżania dróg czy też zwalczania śliskości, nakłada na zarządcę drogi ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Obowiązki te doprecyzowane są nadto przez regulaminy zimowego utrzymania obowiązujące w poszczególnych gminach i uchwalane przez Radę Gminy. W praktyce zdarza się często, że zarządcy dróg, na mocy odrębnych umów zlecają odśnieżanie dróg bądź też zwalczanie śliskości innym podmiotom.
W zależności od kategorii dróg, zarządcą drogi jest bądź Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (drogi krajowe), zarząd województwa (drogi wojewódzkie), zarząd powiatu (drogi powiatowe) bądź wójt, burmistrz lub prezydent miasta (drogi gminne). W zakresie innych kategorii dróg, tj. dróg wewnętrznych, odpowiedzialność za ich utrzymywanie ponoszą podmioty zarządzające terenem, na którym droga się znajduje, a więc np. Wspólnota Mieszkaniowa.
Niedopełnienie obowiązków ciążących na zarządcy drogi
Niedopełnienie ciążących na zarządcy drogi obowiązków, tj. nieodśnieżenie drogi bądź pozostawienie śliskości na drodze wiąże się z pociągnięciem zarządcy drogi do odpowiedzialności za powstałą w związku z tym zaniedbaniem szkodę. Jest to odpowiedzialność oparta na zasadzie winny. Stąd też, aby przypisać zarządcy drogi odpowiedzialność należy wykazać, iż:
– ponosi on winę za niedopełnienie obowiązków,
– w mieniu poszkodowanego powstała szkoda,
– szkoda ta pozostaje w związku z zawinionym zaniedbaniem zarządcy.
Wyłączenie odpowiedzialności zarządcy drogi
Istotne jest, że zarządca drogi ponosi odpowiedzialność w zakresie swoich zawinionych zaniedbań, co oznacza, że jeżeli np. do wypadku doszło na ośnieżonej drodze, ale z powodu przekroczenia dozwolonej prędkości, przy czym to przekroczenie prędkości jest jedyną przyczyną wypadku, zarządca odmówi wypłaty odszkodowania za szkodę w pojeździe.
Z uwagi na fakt, że zarządca drogi odpowiada jedynie za zawinione niedopełnienie obowiązków, poszkodowany może spotkać się z odmową wypłaty na jego rzecz odszkodowania, gdy pomimo podjęcia przez zarządcę wszelkich działań, nie był on w stanie odśnieżyć drogi w stopniu zapewniającym bezpieczeństwo jej użytkownikom.
Jak udowodnić winę, szkodę i związek przyczynowy?
Ciężar dowodu w zakresie szkody, winy i związku przyczynowego spoczywa na poszkodowanym. Z tego też względu warto już od chwili wypadku zadbać o gromadzenie niezbędnych dowodów. Dowodami, które mogą okazać się niezbędne dla dochodzenia roszczeń są:
– notatka policyjna;
– fotografie miejsca wypadku, obrazujące stan drogi (ośnieżenie, oblodzenie);
– fotografie uszkodzonego pojazdu;
– oświadczenia świadków zdarzenia;
– ewentualnie nagranie z kamery znajdującej się w pojeździe.
W świetle powyższego, w przypadku uszkodzenia pojazdu w związku z utratą panowania nad pojazdem spowodowaną śliskością na drodze, za szkodę odpowiedzialność może ponosić zarządca drogi na zasadzie winy. Stąd też niezbędne jest zgromadzenie dowodów wykazujących winę zarządcy drogi, w tym przede wszystkim warto zrobić fotografię miejsca zdarzenia (tak, by wykazać zaniedbanie po stronie zarządcy).