Dotychczasowe zasady.
Do końca marca 2014 r. podatnik VAT wykorzystujący pojazd, chociażby częściowo, na cele służbowe otrzymywał odszkodowanie za jego uszkodzenie w kwocie netto. Umniejszanie odszkodowania o wartość podatku VAT jest możliwe o czym przesądził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22.04.1997 r., III CZP 14/97: „odszkodowanie za szkodę poniesioną przez podatnika podatku VAT na skutek zniszczenia rzeczy, ustalone według ceny rzeczy, nie obejmuje podatku VAT mieszczącego się w tej cenie, w zakresie, w jakim poszkodowany może obniżyć należny od niego podatek o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu rzeczy”.
Przeważnie zasada ta nie budzi większych wątpliwości. Zdarza się jednak, że ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w kwocie netto, gdy tylko ustali, że poszkodowany jest przedsiębiorcą. Tymczasem nie każdy przedsiębiorca jest podatnikiem podatku VAT. Co więcej, nie każdy pojazd należący do podatnika podatku VAT jest przez niego wykorzystywany na cele służbowe. Ubezpieczyciel może więc ograniczyć swoje świadczenie dopiero wtedy, gdy wykaże, że poszkodowany ma prawo obniżenia należnego podatku VAT o kwotę tego podatku zawartą w kosztach naprawy.
Zmiany w odliczaniu podatku VAT.
W wyniku zmian w przepisach podatkowych obowiązujących od 1 kwietnia 2014 r. zasady te uległy modyfikacji. Obecnie możliwość odliczenia całego podatku VAT mają jedynie Ci podatnicy tego podatku, którzy wykorzystują dany pojazd wyłącznie na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz spełniają dodatkowe, bardzo rygorystyczne wymagania (m. in. prowadzenie szczegółowej ewidencji przebiegu używania pojazdu, zgłoszenie pojazdu do Urzędu Skarbowego na specjalnym formularzu VAT-26). Nowelizacja przewiduje, iż pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, wykorzystywane zarówno w celach prywatnych, jak i służbowych podlegają odliczeniu w wysokości 50% kwoty wykazanej w fakturze. Ograniczenie to znajduje zastosowanie także do kosztów eksploatacji samochodu, w tym kosztów jego napraw.
Wobec zmiany przepisów dotyczących podatku VAT, obecnie możliwe są 3 sytuacje. Mianowicie, odszkodowanie za szkodę w pojeździe może być:
- obniżone o 100 % podatku VAT – gdy poszkodowany jest płatnikiem tego podatku i wykorzystuje pojazd wyłącznie na cele służbowe;
- obniżone o 50% podatku VAT – gdy poszkodowany jest płatnikiem tego podatku i wykorzystuje pojazd częściowo na cele służbowe, a częściowo na cele prywatne;
- ustalone w kwocie brutto – gdy poszkodowany nie jest płatnikiem podatku VAT, bądź też posiada ten status, ale wykorzystuje pojazd wyłącznie na cele prywatne.