Zawezwanie do próby ugodowej, bo o tym mowa, to proste pismo mające na celu zainicjowanie postępowania pojednawczego z potencjalnym pozwanym (przeciwnikiem procesowym), w rezultacie którego może dojść do zawarcia ugody. W piśmie należy wskazać strony – wnioskodawcę i przeciwnika oraz zwięźle oznaczyć przedmiot sprawy. Z treści wniosku powinno także wynikać jakich roszczeń domagamy się od przeciwnika, w jakiej wysokości i od kiedy są one wymagalne. Następnie sąd wyznacza termin posiedzenia na którym strony zawierają ugodę, która kończy spór, a jeżeli do ugody nie dochodzi – postępowanie pojednawcze kończy się.
Gdzie złożyć wniosek o zawezwanie do próby ugodowej?
Wniosek należy złożyć do sądu rejonowego ogólnie właściwego dla przeciwnika, czyli dla jego siedziby (miejsca zamieszkania). W artykule W jakim sądzie walczyć odszkodowanie? [1] przybliżono problematykę właściwości sądów. Przy zawezwaniu do próby ugodowej należy pamiętać, że bez względu na to jakiej wysokości roszczeń się żąda – właściwym dla rozpoznania wniosku będzie sąd rejonowy (a nie sąd okręgowy). W przypadku sporów odszkodowawczych wątpliwości budziła możliwość składania wniosków o zawezwanie do próby ugodowej przed sąd miejsca zamieszkania poszkodowanych. W najnowszym wyroku z dnia 18.11.2015 r. (sygn. akt: III CZP 60/15) Sąd Najwyższy wskazał, że w postępowaniu o zawezwanie ubezpieczyciela do próby ugodowej w sprawie o roszczenia wynikające z umów ubezpieczeń obowiązkowych lub obejmujących roszczenia z tytułu tych ubezpieczeń właściwy jest sąd siedziby ubezpieczyciela. W praktyce oznacza to, że wnioski o zawezwanie do próby ugodowej w takich sprawach należy składać głównie w sądach warszawskich lub w sądach innych większych miast – w zależności od tego gdzie siedzibę ma ubezpieczyciel. Nie jest to dla poszkodowanych korzystne, gdyż wiąże się z koniecznością pokonania czasami i setek kilometrów w drodze do sądu. Składający wniosek o zawezwanie do próby ugodowej powinien bowiem stawić się na posiedzenie pojednawcze wyznaczone przez sąd, gdyż w przeciwnym razie może zostać obciążony jego kosztami.
Korzyści płynące z zawezwania do próby ugodowej
Nawet, jeżeli do zawarcia ugody wskutek wniosku o zawezwanie do próby ugodowej nie dochodzi, wnioskodawca ma nadal otwartą drogę dochodzenia swych roszczeń przed sądem. Z zawezwania do próby ugodowej płyną też inne korzyści:
- przerywa bieg przedawnienia – po zawezwaniu biegnie ono na nowo. Należy jednak pamiętać, że bieg przedawnienia zostanie przerwany jednie w stosunku do wierzytelności określonej precyzyjnie co do jej przedmiotu oraz wysokości,
- wymaga opłaty sądowej tylko 40 złotych – niezależnie od tego jakich roszczeń się dochodzi (o opłatach w sprawach cywilnych można przeczytać w artykule Koszty sprawy sądowej [2]),
- nie wymaga – jak w przypadku pozwu – przytaczania we wniosku obszernej argumentacji i wskazywania dowodów na poparcie swoich twierdzeń, a przez to sporządzenie wniosku jest o wiele mniej czasochłonne od pozwu,
- można uniknąć długotrwałego (czasami wieloletniego) procesu sądowego,
- ugoda zawarta przed sądem wskutek zawezwania do próby ugodowej stanowi tytuł egzekucyjny, a więc po nadaniu klauzuli wykonalności można takich roszczeń dochodzić za pośrednictwem komornika, gdyby z jakichś względów przeciwnik ugody realizować nie chciał.