W jakich sytuacjach?
W odniesieniu do spraw, które mieszczą się w kręgu naszych zainteresowań, należy pamiętać o wyjątku przewidzianym w art. 505[2] k.p.c. w zw. z art. 505[1] pkt 1) k.p.c. Z przepisów tych wynika m.in., że w postępowaniu uproszczonym rozpoznawane są sprawy o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10.000 zł, a w postępowaniu tym istnieje obowiązek sporządzenia pozwu, jak i niektórych innych pism, na urzędowym formularzu.
Wyjątek ten będzie miał zastosowanie w szczególności w sprawach o świadczenie z tytułu ubezpieczenia autocasco, gdzie kwota roszczenia nie przekracza 10.000 zł, ponieważ w takiej sytuacji mamy do czynienia z roszczeniem wynikającym z umowy pomiędzy ubezpieczycielem i ubezpieczającym (poszkodowanym).
Zaznaczyć należy, że roszczenie poszkodowanego wobec ubezpieczyciela o zapłatę odszkodowania z tytułu ubezpieczenia OC nie jest roszczeniem wynikającym z umowy pomiędzy tymi stronami. Umowa w tym przypadku zawarta jest pomiędzy sprawcą szkody i ubezpieczycielem, a źródłem roszczenia poszkodowanego jest czyn niedozwolony, czyli tzw. delikt. W takiej więc sytuacji pozwu nie trzeba sporządzać na urzędowym formularzu.
Jak to zrobić?
Wzory urzędowych formularzy pism procesowych określone zostały w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 maja 2002 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu udostępniania stronom urzędowych formularzy pism procesowych w postępowaniu cywilnym (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 217 [1] z dnia 14.10.2013 r.). Urzędowe formularze zostały przewidziane dla następujących kategorii pism procesowych:
- pozew – oznaczony symbolem P;
- pismo procesowe zawierające dane uzupełniające stron – oznaczone symbolem DS, w którym wskazuje się dane kolejnych stron lub dodatkowe dane stron już wskazanych;
- pismo zawierające wnioski dowodowe – oznaczone symbolem WD, dla pism procesowych w postępowaniu uproszczonym, w którym zgłasza się dowody niewskazane w innych pismach;
- odpowiedź na pozew – oznaczone symbolem OP;
- pozew wzajemny – oznaczony symbolem PW;
- sprzeciw lub zarzuty – oznaczone symbolem SP, dla sprzeciwu od wyroku zaocznego, zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu uproszczonym oraz zarzutów.
Można oczywiście kopiować powyższe wzory z Dziennika Ustaw [1], ale najwygodniej jest pobrać odpowiedni formularz w formie edytowalnego pliku tekstowego ze stron internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości [2] lub ze stron któregoś z sądów powszechnych. Niezależnie od tego, osoby niekorzystające z komputera i drukarki mogą uzyskać nieodpłatnie odpowiedni urzędowy formularz pisma procesowego w formie papierowej w budynkach wszystkich sądów okręgowych i rejonowych.
Wypełniając formularz należy postępować zgodnie ze wskazówkami zawartymi w pouczeniu, w tym wypełniać je pismem maszynowym lub komputerowym, a w razie ręcznego wypełniania pisać wielkimi literami.
Jakie sankcje za brak formularza?
Jeżeli pozew nie został wniesiony na urzędowym formularzu w przypadku istnienia takiego obowiązku, sąd wzywa powoda do poprawienia pozwu poprzez sporządzenie go na formularzu i ponownego złożenia w terminie tygodniowym. W przypadku nieuczynienia tego, sąd zwraca pozew, co oznacza, że pozew nie został skutecznie wniesiony. W takim przypadku, nie ma przeszkód, aby jeszcze raz złożyć pozew i tym razem skutecznie dochodzić roszczenia, o ile w międzyczasie nie upłynął jeszcze termin przedawnienia. Więcej o terminach przedawnienia można przeczytać tutaj [3].
Zaznaczyć ponadto należy, że zastosowanie formularza w sytuacji, gdy nie było to wymagane, nie będzie żadnym błędem ani przeszkodą do nadania sprawie biegu.