- OdszkodowaniaMotoryzacyjne.pl - https://odszkodowaniamotoryzacyjne.pl -

Kupiłeś pojazd od osoby niewymienionej w dowodzie rejestracyjnym?

Nabycie prawa własności rzeczy zależy od spełnienia przewidzianych prawem przesłanek. Przy czym, jeżeli do jej sprzedaży dojdzie np. na terenie Niemiec, to właściwym w tym względzie będzie prawo tego kraju. Zgodnie bowiem z ustawą Prawo Prywatne Międzynarodowe, decyduje o tym miejsce położenia rzeczy w chwili zawarcia umowy. Zarówno na gruncie prawa polskiego, jak i prawa niemieckiego okoliczność, iż zbywca nie jest wymieniony w dokumentach źródłowych pojazdu nie pozwala na automatyczne uznanie, iż nie był on właścicielem zbywanego pojazdu. W większości wypadków nabycie pojazdu od takiej osoby będzie zatem skuteczne.

Najprostszą formą wykazania prawa własności jest przedstawienie potwierdzającego to dokumentu. Nie jest to jednak jedyny możliwy sposób. W przypadku wielu rzeczy, ich posiadacze nie dysponują fakturami, rachunkami, czy też umowami, a mimo to nikt nie kwestionuje ich prawa własności. Także sprzedaż pojazdów nie wymaga zachowania formy pisemnej. Jeżeli zbywca włada pojazdem, posiada komplet oryginalnych dokumentów (dowód rejestracyjny, karta pojazdu, książka serwisowa itp.) oraz kluczy do pojazdu i nie był on kradziony (co warto wcześniej zweryfikować np. kontaktując się z Policją), to należy go uznać za właściciela pojazdu. W większości przypadków bez znaczenie będzie okoliczność, iż nie jest on wymieniony w dowodzie rejestracyjnym, gdyż dokument ten nie stanowi dowodu własności. Jego nabycie od takiej osoby będzie zatem skuteczne.

Należy także uwzględnić zwyczaje panujące na danym rynku. Dla przykładu w Niemczech handlarze często nabywają samochody w drodze czynności realnych, a więc bez zawierania pisemnej umowy, gdyż nie jest ona potrzebna do wyrejestrowania pojazdu. Przed dalszą odsprzedażą nie rejestrują ich pod swoim nazwiskiem, aby nie ponosić obciążeń fiskalnych. W rezultacie w dokumentach pochodzenia pojazdu nie ma po nich żadnej wzmianki. Nie oznacza to jednak, iż nie przysługuje im prawo własności pojazdu.

Nie można również zapominać, iż zarówno prawo polskie, jak i prawo niemieckie przewiduje nabycie własności od osoby nieuprawnionej. Zgodnie § 932 BGB (niemiecki kodeks cywilny) nabywca, który uzyskał władztwo nad rzeczą staje się właścicielem także wtedy, gdy rzecz do zbywającego nie należy, chyba że w czasie, kiedy według tych przepisów nabyłby własność, nie był w dobrej wierze. Nabycie własności następuje z chwilą wejścia w jej posiadanie. Odpowiednikiem tej regulacji w prawie polskim jest art. 169 k.c., który wyłącza nabycie własności w przypadku działania w złej wierze. Dodatkowo w wypadku, gdy rzecz została uprzednio skradziona, zagubiona, czy też w inny sposób utracona przez właściciela (okoliczności te musi udowodnić ubezpieczyciel), nabycie własności może nastąpić dopiero po upływie trzyletniego terminu. Dlatego nawet jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że osoba od której poszkodowany nabył pojazd nie była jego właścicielem, nie oznacza to, że samemu poszkodowanemu nie przysługuje prawo własności. Jeżeli dochował on należytej staranności przy zakupie pojazdu, to stał się jego właścicielem i w wypadku powstania szkody przysługuje mu się odszkodowanie.

W przypadku ubezpieczeń dobrowolnych typu autocasco należy uwzględnić jeszcze jeden aspekt. Otóż jeżeli przy zawarciu umowy ubezpieczenia ubezpieczyciel nie wymagał przedłożenia dokumentów dotyczących pochodzenia pojazdu, to późniejsza próba uchylenia się od wypłaty należnego świadczenia na ich podstawie może być uznana za działanie niezasługujące na ochronę prawną. Wyłączenie odpowiedzialności będzie wówczas bezskuteczne, o czym szerzej piszemy tutaj [1].