Co to jest zadośćuczynienie?
Przepisy obowiązującego prawa nie przedstawiają legalnej definicji zadośćuczynienia. Z definicji znajdującej się w Słowniku Języka Polskiego wynika, że zadośćuczynienie jest to wynagrodzenie spowodowanej szkody lub wyrządzonej krzywdy.
Regulacje kodeksowe
Kwestię zadośćuczynienia reguluje kodeks cywilny w art. 445 w zw. z art. 444. Zgodnie z tym przepisem, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Poza zwrotem „odpowiednia suma”, ustawodawca nie wskazał żadnych zasad określania wysokości zadośćuczynienia. Można stwierdzić, że takie zasady zostały wypracowane przez praktykę. Wysokość zadośćuczynienia jest odpowiednia przede wszystkim, gdy realizuje jego funkcje.
Funkcje zadośćuczynienia
W orzecznictwie i piśmiennictwie przyjmuje się, że zadośćuczynienie pełni funkcję kompensacyjną oraz satysfakcyjną. Przyznana suma pieniężna ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna ona wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego. Zadośćuczynienie powinno wynagradzać doznaną krzywdę, czyniąc życie osoby poszkodowanej przyjemniejszym.
Wysokość zadośćuczynienia
Przyjmuje się, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje rozmiar doznanej krzywdy, bowiem zadośćuczynienie ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Wysokość zadośćuczynienia musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, adekwatną do warunków gospodarki rynkowej. Poszkodowany powinien otrzymać od osoby odpowiedzialnej za szkodę sumę pieniężną, o tyle w konkretnych okolicznościach odpowiednią, ażeby mógł za jej pomocą zatrzeć lub co najmniej złagodzić odczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną
Oceniając rozmiar doznanej krzywdy, należy wziąć pod rozwagę całokształt okoliczności, w tym rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie i czas trwania, długotrwałość leczenia i rehabilitacji, nieodwracalność następstw wypadku (kalectwo, oszpecenie), wiek poszkodowanego, postawę sprawcy i ubezpieczyciela, rodzaj wykonywanej pracy, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową oraz inne czynniki podobnej natury.
Mając na uwadze powyższe, sam fakt przyznania zadośćuczynienia jak również określenie wysokości zadośćuczynienia zależy przede wszystkim od rozmiaru krzywdy, jakiej doznał poszkodowany. Istotny jest rodzaj doznanych obrażeń ciała, ich rozmiar, a także następstwa jakie niosą obrażenia ciała w życiu codziennym.