Warunki umowy to jedno, a decyzja ubezpieczyciela drugie
Właściciel pojazdu zawarł z PZU S.A. umowę ubezpieczenia autocasco z klauzulą stałej sumy ubezpieczenia. W umowie Ubezpieczyciel zaakceptował wartość pojazdu w wysokości 110.700 zł i od tej kwoty naliczył składkę ubezpieczeniową w kwocie 20.148 zł, którą właściciel opłacił. W czasie trwania ochrony ubezpieczeniowej doszło do kradzieży pojazdu. Ubezpieczony, zgłosił zdarzenie do ubezpieczyciela licząc na wypłatę pełnego odszkodowania, odpowiadającego wartości pojazdu uzgodnionej w zawartej umowie. Ubezpieczyciel na etapie likwidacji szkody dokonał jednak ponownej wyceny pojazdu, jak można się spodziewać – dużo niższej niż ta ustalona w polisie. Ostatecznie na etapie likwidacji szkody ubezpieczyciel wypłacił właścicielowi pojazdu odszkodowanie w kwocie 96.300 zł,
a więc niższe o 14.400 zł od ustalonej w umowie sumy ubezpieczenia. Ubezpieczony nie zgodził się z decyzją Ubezpieczyciela i postanowił wystąpić na drogę sądową celem uzyskania brakującej kwoty odszkodowania.
Stała suma ubezpieczenia – sprawa sądowa
Sprawa trafiła do sądu. W toku procesu ubezpieczyciel starał się uzasadniać swoje stanowisko w szczególności tym, że ustalona w polisie wartość pojazdu jako suma ubezpieczenia była zbyt wysoka w stosunku do wartości pojazdu i dokonana została nie przez agenta ubezpieczeniowego, a na podstawie przedłożonej przez właściciela pojazdu opinii rzeczoznawcy.
Z kolei właściciel pojazdu wskazywał, że wartość pojazdu została ustalona w sposób prawidłowy i obiektywny. Ubezpieczyciel jako profesjonalista miał możliwość weryfikacji wartości pojazdu, a także jego stanu technicznego przed zawarciem polisy. Ubezpieczyciel powinien dokładniej zweryfikować wartość pojazdu na etapie podpisywania umowy, przede wszystkim dlatego, że stanowiła ona podstawę od której była obliczana składka ubezpieczeniowa. Skoro Ubezpieczyciel przyjął w polisie taką sumę ubezpieczenia, obliczył i pobrał od niej składkę, powinien też wypłacić odszkodowanie obliczane według tej stałej sumy ubezpieczenia i ponosić odpowiedzialność za poczynione ustalenia.
Sąd uznał, że właściciel samochodu ma rację i Ubezpieczyciel powinien wypłacić na jego rzecz brakującą kwotę odszkodowania. Wskazał też, że skoro ubezpieczyciel zawarł umowę ubezpieczenia ze stałą sumą ubezpieczenia i pobrał od niej składkę to zmiana przyjętej w umowie wartości pojazdu na etapie likwidacji szkody powinna być uznana za bezskuteczną i pozostawać bez wpływu na wysokość należnego odszkodowania.
KOMENTARZ PRAWNIKA
r.pr. Dariusz Rozpara
apl. radc. Jagoda Kina
Rozstrzygnięcie Sądu było słuszne.
Sąd zatem zasadnie przyjął, że decydujące znaczenie w sprawie ma wartość pojazdu ustalona na etapie zawierania umowy, uznając jednocześnie, że opinia biegłego i ustalona przez niego wartość pojazdu na późniejszym etapie nie powinna mieć wpływu na wysokość odszkodowania.
Podkreślić należy, że ubezpieczyciel na etapie zawarcia umowy nie kwestionował wartości pojazdu, bo dzięki temu uzyskał wysoką składkę. Niesprawiedliwe byłoby by gdyby Ubezpieczyciel po powstaniu wypadku jednostronnie i następczo mógł zmieniać wartość pojazdu i w ten sposób zmniejszać wysokość wypłaconego odszkodowania. Warto podkreślić, że treść umowy, czy też Ogólne Warunki Ubezpieczenia nie uprawniały ubezpieczyciela do ponownego ustalania wartości pojazdu, w wypadku wykrycia błędu w tym zakresie. To od ubezpieczyciela jako profesjonalisty należy wymagać by przed zawarciem umowy ubezpieczenia dokładnie i precyzyjnie ustalił wartość pojazdu gdyż ma do tego niezbędne zasoby i możliwości, a także że od tej kwoty ustala i pobiera składkę ubezpieczeniową.
Wyrok Sądu potwierdza, że w przypadku wykupienia opcji stałej sumy ubezpieczenia, właściciel pojazdu może domagać się odszkodowania, które w pewnych wypadkach może nawet przewyższać wysokość poniesionej szkody, do tego bowiem sprowadza się istota klauzuli stałej wartości pojazdu. Sytuacja ta stanowi wyjątek od zasady przewidzianej w art. 824 1 § 1 k.c., z której wynika że suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.