Kto może uzyskać rentę
Rentę wyrównawczą może uzyskać poszkodowany, który w wyniku wypadku doznał takiego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, że utracił całkowicie lub częściowo niezdolność do pracy zarobkowej – zgodnie z art. 444 § 2 k.c.
Kiedy można uzyskać rentę
Po pierwsze, musi być stwierdzone, że poszkodowany całkowicie lub częściowo utracił zdolność do pracy zarobkowej. Po drugie, ta utrata musi wywołać po jego stronie zmniejszenie dochodów. W praktyce, najczęściej to lekarze orzecznicy ZUS stwierdzają niezdolność do pracy poszkodowanego.
Jak obliczyć wysokość renty
Renta z tytułu utraconych dochodów jest rentą wyrównawczą, stanowi formę odszkodowania, a jej zadaniem jest pokrycie strat w dochodzie, jakie ponosi poszkodowany po wypadku. Ustalając wysokość renty wyrównawczej należy brać pod uwagę ile poszkodowany uzyskałby gdyby był zdolny do pracy, jednak pomniejszając ją o aktualne środki finansowe otrzymywane przez poszkodowanego, w tym w szczególności rentę otrzymywaną z ZUS z tytułu niezdolności do pracy. Jeżeli poszkodowany częściowo utracił zdolność do pracy, wysokość renty powinna być zmniejszona o taką kwotę, jaką poszkodowany może miesięcznie zarobić w ramach swojej zmniejszonej zdolności do pracy. Przy ustalaniu wysokości renty należy mieć na uwadze realną możliwość zarobkowania poszkodowanego, a nie tylko teoretyczną.
Zgodnie z ugruntowaną linią orzecznictwa przy ustalaniu wysokości renty z polisy OC sprawcy wypadku na rzecz poszkodowanego z tytułu utraty możliwości zarobkowania należy uwzględnić wszelkie dochody uzyskiwane przez niego dotychczas, również nieregularnie (np. dorywczo, z prac zleconych, okresowe premie, świadczenia w naturze), a także dochody, których uzyskanie w przyszłości było wysoce prawdopodobne zważywszy na naturalny rozwój kariery zawodowej.
Na jaki okres jest przyznawana renta
Zasadniczo renta przyznawana jest na czas niezdolności do pracy. Zgodnie z art. 444 § 3 k.c. możliwe jest przyznanie reny tymczasowej, w sytuacji, gdy w chwili wyrokowania nie można dokładnie ustalić szkody z przyczyn faktycznych, na przykład nie można ocenić trwałości następstw uszkodzeń ciała i rozstroju zdrowia poszkodowanego. Renta taka może być zasądzona zarówno na czas oznaczony, jak i nieoznaczony
Kapitalizacja renty
Poszkodowany może żądać zmiany przysługującej mu renty wyrównawczej na jednorazowe odszkodowanie, na podstawie art. 447 k.c. Jest to instytucja wyjątkowo stosowana przez sąd i tylko wtedy, gdy ma służyć interesom zawodowym poszkodowanego. Przesłanką kapitalizacji są ważne powody, które nie zostały zdefiniowane przez ustawodawcę. Każdy przypadek należy więc rozpatrywać indywidualnie. W szczególności kapitalizacja renty może mieć zastosowanie w przypadku, gdy poszkodowany na skutek wypadku został inwalidą, a przyznana kwota umożliwiłaby mu rozpoczęcie wykonywania nowego zawodu.
Z pozoru jest to korzystne rozwiązanie dla poszkodowanego, który otrzymuje szybko dużą kwotę pieniędzy, ale w perspektywie całego życia oznacza to pozbawienie się możliwości uzyskiwania świadczenia comiesięcznego, które przy braku zdolności do pracy może okazać się jedynym źródłem jego utrzymania. Kapitalizacja renty może być korzystna dla osób częściowo niezdolnych do pracy, które mają możliwość dalszego uzyskiwania zarobków.