- OdszkodowaniaMotoryzacyjne.pl - https://odszkodowaniamotoryzacyjne.pl -

Odsetki od zadośćuczynienia – przed czy po wyroku sądu?

Zakład ubezpieczeń ma co do zasady 30 dni na rozpatrzenie roszczeń zgłoszonych z tytułu wypadku komunikacyjnego. Jeżeli w tym terminie nie spełni świadczenia, dopuszcza się opóźnienia, co uzasadnia przyznanie na rzecz poszkodowanego odsetek ustawowych. Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik spóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia nawet wówczas, gdy nie poniósł żadnej szkody. Odsetki za opóźnienie mają bowiem przede wszystkim charakter stymulujący i służą wywarciu na dłużnika presji, by bezwzględnie spełnił świadczenie.

Szkoda wynikająca z obrażeń ciała i rozstroju zdrowia może zmieniać się w czasie. Kluczowe znaczenie przy ustaleniu daty wymagalności zadośćuczynienia ma moment ustabilizowania się stanu zdrowia poszkodowanego po wypadku. Ubezpieczyciele twierdzą, że poszkodowany powinien otrzymać odsetki dopiero od daty wydania wyroku przez sąd rozpatrujący sprawę, gdyż dopiero wówczas ustalona jest wysokość krzywdy. Czy na pewno mają rację?

Zasądzenie odsetek od daty wyrokowania

W orzecznictwie sądów wskazuje się, że zasądzenie odsetek od daty wyrokowania uzasadnione jest tylko wtedy, gdy w dacie wcześniejszego wezwania proces leczenia poszkodowanego nie został zakończony. Chodzi tu o przypadki, gdy przed wytoczeniem powództwa nie było wiadomo czy poszkodowany wyzdrowieje [1], a stan jego zdrowia ustabilizował się dopiero w toku procesu. W takim przypadku podstawą ustalania przez sąd zadośćuczynienia jest stan zdrowia uprawnionego z daty wydania wyroku, odmienny od stanu z daty wezwania do zapłaty.

Zasądzenie odsetek sprzed daty wyrokowania

Inaczej wygląda sprawa, gdy przed wytoczeniem powództwa proces leczenia został zakończony i w toku postępowania sądowego rozmiar trwałego uszczerbku na zdrowiu nie uległ zmianie. Wówczas odsetki należą się już od 31. dnia po zawiadomieniu ubezpieczyciela o wypadku. Ustabilizowanie się stanu zdrowia oznacza bowiem, że zakład ubezpieczeń mógł poznać w całości zakres obrażeń ciała i rozstroju zdrowia poszkodowanego na etapie likwidacji szkody, a tym samym miał pełny obraz krzywdy, którą zobowiązany był zrekompensować (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2011 r., sygn. akt I PK 145/10).

Zasądzenie odsetek częściowo sprzed i częściowo od daty wyrokowania

Niekiedy może również dojść do sytuacji, że w dochodzonej przez poszkodowanego sumie część może odpowiadać zadośćuczynieniu należnemu w terminie poprzedzających dzień wyrokowania, a część – zadośćuczynieniu należnemu dopiero od dnia wyrokowania. Chodzi tu o przypadki, gdy na etapie przedprocesowym dało się ustalić tzw. bezsporną część trwałego uszczerbku na zdrowiu, natomiast w toku procesu wychodzą na jaw nowe okoliczności zwiększające rozmiar krzywdy. W takim przypadku odsetki za opóźnienie w zapłacie co do jednej części należnego zadośćuczynienia mogą być zasądzone od terminu poprzedzającego dzień wydania wyroku, a co do nowo ujawnionej krzywdy – od dnia wyrokowania.