Przy dochodzeniu odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) za szkodę w pojeździe, obowiązują odmienne reguły wyliczania wysokości odszkodowania od wyliczania wysokości świadczeń należnych na podstawie umowy ubezpieczenia autocasco (AC).
Zapoznanie się z artykułem Co to jest szkoda częściowa? pozwoliło poznać przesłanki kwalifikowania szkód do „kategorii” częściowych. Zarówno przy ubezpieczeniach z OC, jak i z AC, ubezpieczyciele dla wyliczania należnych odszkodowań posługują się programami eksperckimi. Dla prawidłowego wyliczenia kwot należnych poszkodowanym i ubezpieczonym należy przy tym uwzględnić także i poniższe uwagi.
Jak wyliczyć odszkodowanie za szkodę częściową z OC?
Jedynym dopuszczalnym ograniczeniem odpowiedzialności ubezpieczyciela przy szkodach z OC może być suma gwarancyjna. W praktyce oznacza to, że ubezpieczyciel za szkodę częściową w pojeździe powinien zapłacić odszkodowanie, które pozwoliłoby przywrócić pojazd do stanu sprzed szkody. Takie przywrócenie gwarantuje, co do zasady, jedynie użycie do naprawy nowych, oryginalnych części i materiałów oraz zastosowanie technologii producenta pojazdu. Z uwzględnieniem takich założeń powinna być więc ustalana wysokość odszkodowania. Niestety, ale w większości przypadków, ubezpieczyciele bezpodstawnie obniżają swój obowiązek odszkodowawczy. Dzieje się tak w szczególności poprzez nieuzasadnioną amortyzację części (w praktyce – obniżenie ich wartości nawet 50-70%), czy też przyjmowanie bardzo niskiej stawki roboczogodziny za naprawę (np.: zamiast 100-120 złotych, ubezpieczyciele przyjmują 50 złotych) albo też stosowanie do naprawy tanich, kiepskich części – tzw. „zamienników”. Z analizy kosztorysu naprawy sporządzanego przez ubezpieczyciela wynika, jakie nieuprawnione zabiegi zostały dokonane, aby umniejszyć obowiązek odszkodowawczy. Należy także pamiętać, że odszkodowanie z ubezpieczenia OC nie może być uwarunkowane od tego, czy pojazd został w ogóle naprawiony (więcej w artykule: Faktury źródłowe w OC).
Jak wyliczyć odszkodowanie za szkodę częściową z AC?
Przy ubezpieczeniach AC odpowiedzialność ubezpieczyciela jest ograniczona sumą ubezpieczenia określoną w umowie, ale podstawą dochodzenia odszkodowania są jej wszystkie zapisy. Należy więc zwrócić uwagę na to, że w zależności od zawartego „wariantu” ubezpieczenia, wysokość odszkodowania może być ustalana w oparciu o np.: części oryginalne serwisowe, inne części oryginalne lub części porównywalnej jakości. Niektóre „warianty” przewidują też, że ceny stosowanych do naprawy części są obniżane w zależności od tego, jak długo eksploatowany jest pojazd. Przy dokumentowaniu naprawy fakturami VAT, bardzo często zapisy umowy ubezpieczenia AC umożliwiają ubezpieczycielowi weryfikację (umniejszenie) wynikających z nich kwot. Co oczywiste, im wyższa składka, tym „wariant” ubezpieczenia jest korzystniejszy. Nie należy również zapominać o tzw. „udziale własnym”, o którym mowa w artykule: Szkoda jest, a odszkodowania brak – czyli jak działa franszyza?. Ubezpieczyciele bardzo często tak interpretują zapisy umowy ubezpieczenia, aby wypłacić jak najmniejsze odszkodowanie (np.: żądając w związku z naprawą tzw. „źródłowych” faktur VAT – więcej w artykule: Faktury źródłowe w autocasco). Aby wyliczyć prawidłową wysokość odszkodowania z AC, decyzja ubezpieczyciela musi zostać dokładnie przeanalizowana ze szczególnym uwzględnieniem zapisów umowy ubezpieczenia.